Doğru maske kullanım şekli nasıl olmalı, yüz maskesi nasıl takılmalı. İşte DSÖ'nin tavsiyeleri

Cerrahi yüz maskesi nedir?

Ameliyat maskesi, dikdörtgen şeklinde gevşek ve tek kullanımlık bir maskedir. Kulakların arkasına iliştirilebilmesi için ya da başın arkasına bağlayabilmek için bantlara veya iplere sahiptir. Maskenin üstünde metal bir şerit bulunabilir ve bununla maskeyi burnunuzu iyice kavrayacak şekilde sıkıştırabilirsiniz.

Kurallarına uygun şekilde takılan üç katlı cerrahi maskeler sizi büyük partiküllü mikroorganizmaların damlacık, sprey, serpinti ve sıçrama gibi yollarla bulaşmasını engellemeye yardımcı olabilirler.

Ameliyat maskesinin üç katlı katmanları aşağıdaki gibi çalışır:

• Dış tabaka su, kan ve diğer vücut sıvılarını engeller.
• Orta tabaka bazı patojenleri filtreler.
• İç tabaka teri ve dışarı verilen havadaki nemi emer.

Cerrahi maskeler burnunuz veya ağzınız etrafında sıkı bir geçirmezlik sağlamazlar. Bu nedenle öksürme veya hapşırma yoluyla havaya karışan ve bu şekilde insalara bulaşan küçük partikülleri filtreleyemezler.

Ne zaman yüz maskesi takmalısınız?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yalnızca aşağıdaki durumlarda cerrahi maske kullanılmasını önermektedir:

• ateş, öksürük veya diğer solunumsal semptomlarınız varsa
• solunum yolu hastalığı olan birine bakmakta ve hastaya 1.8 metre veya daha yakında olduğunuzda

Ameliyat maskesi büyük solunum damlacıklarının yakalanmasına yardımcı olmakta ama SARS-CoV-2 olarakta bilinen yeni koronavirüs'e karşı size tam koruma sağlamamaktadır.

Çünkü cerrahi maskeler:

• havadaki küçük partikülleri filitreleyemez
• yüzünüze tam oturmadığı için havadaki partiküller maskenin yanlarından sızabilir

Bazı çalışmalarda, cerrahi maskelerin toplum içinde veya kamu ortamlarında bulaşıcı hastalıklara maruz kalmayı etkili bir şekilde önleyemediği kanıtlanmıştır.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), COVID-19 gibi solunum hastalıklarından korunmak için normal halkın cerrahi maskeler veya N95 solunum cihazları takmasını önermemektedir. Cerrahi maskeler ve özellikle N95 maskelerde dünya genelinde bir tedarik sıkıntısı yaşanmaktadır bu yüzden eğer elinizde bu maskelerden bulunuyorsa lütfen en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna teslim ediniz.

CDC aynı zamanda hastalığın yayılmasını önlemek için (bulaşmaması için değil) kumaştan yapılan yüz kaplamalarının halk tarafından giyilmesini tavsiye etmektedir. CDC tarafından önerilen yöntemlere göre nasıl güvenli maske yapabilirleceğinizi buradan öğrenebilirsiniz. İlgili makalenin türkçeye çevirmesini istiyorsanız yorum alanından bize bildirebilirsiniz.

Ameliyat maskesi nasıl takılır

Ameliyat maskesini doğru bir şekilde takmak için aşağıdaki adımları uygulayın.

Yüz maskesi takma adımları

1. Maskeyi takmadan önce ellerinizi sabun ve su ile en az 20 saniye yıkayın veya ellerinizi alkol bazlı el dezenfektanları ile iyice ovalayın.
2. Yüz maskesinde yırtık vs.. olup olmadığını kontrol edin.
3. Maskenin renkli tarafını dışa doğru yerleştirin. (Renkli taraf yoksa cerrahi maske değildir)
4. Metalik şerit varsa burnunuzun en dibine (gözlerinizin hizası) kadar kapattığından emin olun.
5. Eğer maskenizde varsa:
   • Kulak halkaları: Maskeyi her iki kulak halkasından tutun kulağınıza yerleştirin.
   • Bağ: Maskeyi üst iplerden tutun. Üst ipleri başınızın tepesine yakın güvenli bir yere, alt telleri boynunuzun ense yakınındaki bir yere sıkıca bağlayın.
   • Çift elastik bant: Üst bandı başınızın üzerine, alt bandı da başınızın üzerinden çekerek ve boynunuzun ense kısmına yerleştirin.
6. Bükülebilir metalik şeridi parmaklarınızla kıstırarak ve bastırarak burnunuzun şekline getirin.
7. Maskenin altını çenenize doğru çekin.
8. Maskenin sıkıca oturduğundan emin olun.
9. Maskeye bir kez dahi dokunmayın.
10. Maske kirlenir veya nemlenirse yenisiyle değiştirin.

Ameliyat maskesi takarken ne yapılmamalıdır

Maske güvenli bir şekilde taktıktan sonra, patojenleri yüzünüze veya ellerinize aktarmamanız için unutmamanız gereken bazı önlemler vardır. Bunlar;

• maskeye yüzünüze sabitlendikten sonra dokunma zira üzerinde patojenler olabilir
• maskeyi yalnızca bir kulağa takılı vaziyette tutma
• maskeyi boynuna asma
• çapraz bağlama
• tek kullanımlık maskeleri yeniden kullanma

Maskeyi takarken dokunmanız gerekiyorsa, öncelikler ellerinizi yıkayın ve daha sonra el dezenfektanı kullanın.

Cerrahi maske nasıl çıkarılır ve atılır

Mikropları ellerinize veya yüzünüze aktarmadığınızdan emin olmak için yüz maskesini doğru şekilde çıkarmanız önemlidir. Ayrıca maskeyi güvenli bir şekilde attığınızdan emin olmalısınız.

Yüz maskesini çıkarmanın adımları

1. Maskeyi çıkarmadan önce ellerinizi iyice yıkayın veya el dezenfektanı kullanın.
2. Üzerinde zararlılar olabileceğinden dolayı maskenin kendisine dokunmaktan kaçının. Sadece bağlara veya bantlara temas edin.
3. Maskeyi yüzünüzden tek seferde dikkatlice çıkarın. Maskenizin tipine göre;
   • her iki kulak ipini tutarak çıkarın
   • önce alt bağı, ardından üst bağı çözün
   • alt bandı önce başınızın üzerinden kaldırarak çıkarın, ardından üst bantı çıkarın
4. Maskeyi ip veya bantlarından tutarak kapalı bir çöp kutusuna dikkatlice atın.
5. Maskeyi çıkardıktan sonra ellerinizi iyice yıkayın veya el dezenfektanı kullanın.

Bunlarda ilginizi çekebilir
N95 maske nedir?