Haşimato hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Haşimato hastaları neleri yememeli?

Haşimato (Hashimato) hastalığı, beyaz kan hücrelerinin ve zararlı antikorların tiroid hormonlarına zarar veren bir otoimmun hastalığı olup kadınlarda daha fazla görülmektedir. Her otoimmün hastalığında olduğu gibi haşimato hastalığında da da beslenme çok önemlidir. Peki haşimato hastalığı nedir? Risk grupları ve belirtileri nelerdir? Hangi besinlerden kaçınılmalıdır? Bütün sorularınızın cevabı ayrıntılarıyla yazımızda...

HAŞİMATO (HASHİMATO) HASTALIĞI NEDİR?

Haşimato hastalığı, beyaz kan hücreleri ve antikorların tiroid hücrelerine saldırmasına neden olan tiroid hormonunun fonksiyonlarına zarar veren bir otoimmün hastalığıdır.

Peki Tiroid Bezi Nedir? Ne işe Yarar?

Tiroid bezi tüm insanlarda olan, boynun ön kısmında yer alan küçük, kelebek şeklindeki bir bezdir. Bu bez, metabolizmayı, kas gücünü, vücut ısısını ve vücudun diğer birçok işlevini düzenleyen hormonları salgılar. Düzgün çalışmadığında ise vücudunuzun birçok işlevi yavaşlar.

Kronik tiroid olarak da bilinen Haşimato, hipotiroidinin en yaygın nedenidir. Bu hastalığın sebepleri bilinmese de genetik faktörlerin etkili olduğu tahmin edilmektedir.

HAŞİMATO HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Bu hastalığın belirtileri tiroid hormonunun düzgün çalışmamasından kaynaklanan durumlardır. Hastalığın semptomları bazı kişilerde hiç belirti göstermez ya da başlangıçta hafif olup ilerlemesi çok uzun zaman alabilir. İlerlemesi yavaş olduğundan tiroid genellikle büyür ve boynun ön kısmının şişmiş görünmesine neden olabilir. Guatr olarak bilinen bu şişlik yutkunmayı zorlaştırabilir ya da boğazın dolgun olmasına neden olabilir. Hastalığın neden olduğu hipotiroidi genellikle hastalığın erken dönemlerinde subklinik olup semptomları dahi görülmeyebilir ve hafiftir.

Haşimato (Hashimato) 'ya bağlı olarak tiroidin yetersiz çalıştığına dair semptomlar şu şekildedir:

Kilo alma
Guatr (Boyunda genişleme)
Ses kısılması
Kabızlık
Düzensiz veya yoğun adet dönemleri
Eklem ve kas ağrısı
Kas Güçsüzlüğü
Saç dökülmesi, kuruması veya saçın incelmesi
Yorgunluk, halsizlik
Yüzdeki solgunluk veya şişkinlik
Yavaşlayan kalp atış hızı
Hafıza problemleri
Hamile kalmada zorluk
Isınamama
Depresyon ve sürekli mutsuzluk hali
Yüksek kolestorol
Kırılgan tırnaklar
Eller ve ayaklarda, bazen tüm vücutta şişme

Haşimato tiroidinin semptomları diğer birçok hastalığın semptomları ile benzerlik gösterebileceğinden teşhisi zordur ve mutlaka bir uzmanın görmesi gerekir.

HAŞİMATO RİSKİ TAŞIYAN GRUPLAR

Kadınlarda erkeklere oranla görülme olasılığı en az 7 kat daha fazladır. Gençlerde veya genç kadınlarda görülse de daha yaygın olarak 40 ila 60 yaşları arasında görülmektedir.

Ailede otoimmün bir hastalık öyküsü varsa görülme riski daha fazladır.

Otoimmün hastalıkları şunlardır;

Graves Hastalığı
Romatoid Artrit(RA) (Eklem İltihabı)
Sistemik Lupus Eritematozus
Haşimato Tiroiditi
İnflamatuar Bağırsak Hastalığı ( IBD )
Multipl skleroz (MS)
Tip 1 Diyabet
Guillain Barre Sendromu
Kronik İnflamatuar
Çölyak Hastalığı
Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF)
Sedef Hastalığı
Vaskülit

HAŞİMATO HASTALIĞINDA TANI NASIL KONULUR?

Haşimato (Hashimato) hastalığının en yaygın semptomları arasında olan guatrın olup olmadığına fiziksel muayene ile bakılır. Şühelenilen durumda tiroid uyarıcı hormon (TSH) seviyesi kan testi ile kontrol edilir. Bu kan testinin yanında Haşimato (Hashimato) hastalığı olan birçok kişinin sahip olduğu tiroperoksidaz antikorları (TPO) olarak bilinen antitiroid antikorlarını kontrol etmek için bir veya birden fazla kan testine bakılır. Eğer antikor yoksa, tiroidin boyutunu ve hastalığın belirtilerinin olup olmadığını görmek için tiroid ultrasonuna bakılabilir.

HAŞİMATO HANGİ HASTALIKLARA NEDEN OLUR?

Haşimato (Hashimato) hastalığı olan birçok kişi hipotiroidi geliştirir. Tedavi edilmeyen şiddetli hipotiroidi nadiren de olsa vücudun işlevlerinin yaşamı tehdit edecek kadar yavaşladığı için miksödem komasına yol açabilir. Miksödem koması acil tıbbi tedavi gerektirir. Ayrıca düşük tiroid hormonu kalp hastalığına neden olan yüksek kolesterole neden olabilir.

Hamilelik döneminde tiroid hormonu ilacı alan birçok kadın hamilelik sırasında daha yüksek bir doza ihtiyaç duyar, bundan dolayı hamile olduğunuzu öğrenildiğinde hemen doktora başvurulması gerekmektedir.

HAŞİMATO HASTALIĞININ TEDAVİSİ

Tedavi genellikle tiroidin hipotiroide neden olacak kadar ne derece hasar görüp görmediğine bağlıdır. Eğer Hipotiroid yoksa, doktorunuz hastalığınızın kötüye gidip gitmediğini görmek için sizi belli aralıklarla takip etmeyi tercih edebilir.
Hipotiroid olma durumunda hormonları ilaçla değiştirmek hormon seviyelerini düzenleyerek normal metabolizmayı geri yükleyebilir. Bu ilaçların dozunu belirleyecek bazı faktörler vardır. Bunlar;

Yaş
Diğer sağlık sorunları
Hipotiroidin şiddeti
Ağırlık
Sentetik tiroid hormonları ile etkileşime girebilecek diğer ilaçlar

Tedaviye başlandığında, doktorunuz tiroid hormonunun fonksiyonlarının düzelip düzelmediğini izlemek ve ilacın dozunu düzenlemek için belli aralıklarla sizden tiroid uyarıcı hormon (TSH) testi isteyecektir. İlacın her dozu değiştiğinde bu test yenilenecektir.
Belirlenen dozu reçeteye uygun şekilde kullandığınız sürece hipotiroidiniz büyük ihtimalle kontrol altına alınabilecektir. Ancak kullandığınız ilacı doktorunuza danışmadan asla bırakmayın.

HAŞİMATO HASTALIĞI TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Kötü kolestrol olarak adlandırılan LDL-kolesterol seviyesi yükselerek kalp yetmezliği dahil kalp sorunlarına neden olabilir.
Tiroid bezi daha fazla hormon yapmaya çalıştığından büyür ve guatr ile birlikte boyundaki şişlik, yutkunma veya nefes almada zorluk yaşatabilir.
Nadiren de olsa miksödem denilen koma hali yaşanabilir.
Anemi görülebilir.
Libido seviyesi düşer ve cinsel istekte azalmalar görülür.
Hastalığın başında oluşan depresyon zamanla artabilir ve zihinsel karışıklıklara neden olabilir.
Tedavi olmayan anne adaylarının bebeklerinde doğum sonrasında kalp, beyin ve böbrek sorunları yaşanabilir. Anne adaylarının gebelik öncesinde tedavi olmaları hem kendileri hem de bebeğin sağlığı açısından çok önemlidir.

HAŞİMATO HASTALARININ KAÇINMASI GEREKEN BESİNLER NELERDİR?

Tiroid, yiyeceklerde bulunan ve bir mineral olan iyotu tiroid hormonlarını yapmak için kullanır. Bunun yanısıra, Haşimato (Hashimato) hastalığı veya diğer otoimmün tiroid bozukluğu hastalıkları olan kişiler fazla iyot tüketiminden kaçınmalıdırlar. Gebelik döneminde bebeğin anneden beslenmesinden dolayı biraz daha fazla iyota ihtiyaç olunmakla birlikte çok fazla tüketilen iyot bebekte guatr gibi sorunlara neden olabilir. Bundan dolayı gebelikte ne kadar iyot almanın gerektiği konusunda mutlaka doktorunuza danışın. Ayrıca bazı öksürük şurupları da iyot içerdiğinden tedavi sürecinde doktorunuza kullandığınız bir öksürüp şurubu varsa bildirmeyi unutmayın.

Yapılan bazı araştırmalarda selenyum mineralinin tiroid bezinin çalışma fonksiyonlarını iyileştirdiğini göstermiştir. Bundan dolayı öğünlerinizde selenyum içeriği yüksek kabuklu yemişlere, tahıllara, yumurtaya, tavuk, balık, hindi ve deniz ürünlerine yer vermek yeterli miktarda selenyum almanıza yardımcı olabilir. Gerekli koşullarda doktorunuz kontrolünde selenyum takviyesi de alabilirsiniz.

Bunlar da ilginizi çekebilir?