Ağız kokusu neden olur? Ağız kokusu nasıl giderilir?

Ağız kokusu(Halitosis) nedir?

Halitosis Latinceden halitus ve osis kelimelerinden türeyen ve ağızda oluşan, hem kişiyi hem de etrafındaki insanları rahatsız eden kötü kokuya denir. Yapılan çalışmalar, toplumun büyük bir kısmının ağız kokusu problemini yaşadığını göstermektedir. Ağız kokusu nane, gargara veya iyi bir fırçalamanın çözemeyeceği bazı durumlarda ciddi bir hastalığın habercisi de olabilir.

Ağız kokusunun(Halitosis) nedenleri nelerdir?

Toplumda oldukça yaygın görülen ağız kokusunun pek çok nedeni olabilir. Kalıcı ağız kokusu genellikle dişleri, diş etlerini ve dili kaplayan bakteriler tarafından salınan kokulu gazlardan kaynaklanır. Ayrıca dişlerin arasına ve dile takılan yemek parçaları çürür ve bazen hoş olmayan bir kokuya neden olabilir. Sarımsak ve soğan gibi güçlü yiyecekler bu sorunu daha da artırabilir. Bu yüzden dişlerin doğru ve düzenli olarak fırçalanması son derece önemlidir. 

Diş ve diş etlerindeki bakteriler (plaklar) diş eti hastalığına ve diş çürümesine neden olur. Düzenli doktor kontrolü ile olası diş eti rahatsızlıkları tedavi ettirilerek ağızdaki kokudan kurtulmak mümkündür.

Ayrıca  'Ağız kuruluğu' (kserostomi) olarak bilinen ağzın daha az tükürük üretmesi de ağız kokusuna neden olabilir.Ağız kuruluğu bazı ilaçlardan, tükürük bezi problemlerinden veya ağızdan nefes almaktan kaynaklanabilir. Yaşlı insanlar daha az tükürük üreterek daha fazla sorun yaşarlar. Ağız kuruluğunuz varsa mutlaka diş hekiminize danışınız.

Bununla birlikte boğaz, burun veya akciğerlerdeki enfeksiyonlar; sinüzit; bronşit; diyabet; veya karaciğer veya böbrek sorunları da ağız kokusuna neden olabilir. Diş hekiminiz ağzınızın sağlıklı olduğunu tespit ederse, ağız kokunuzun nedenini bulmak için bir uzmana yönlendirecektir.

Ağız kokusu çoğunlukla ağzınızda olan bir şeyle bağlantılı olsa da, aynı zamanda mide reflüsü, diyabet, karaciğer veya böbrek hastalığının bir işareti de olabilir.

Genel olarak listeleyecek olursak ağız kokusunun nedenleri;

• Ağız ve diş bakımının yeterince iyi yapılmaması
• Diş ve diş eti problemleri
• Bademcik iltihabı veya asit reflü gibi bazı sağlık sorunları
• Sigara içmek
• Ağız kuruluğu
• Uzun süre açlık 
• Vitamin eksikliği

Ağzımızın kokmaması için neler yapabiliriz?

• Dişlerinizi ve diş etlerinizi günde en az iki kez 2 dakika fırçalayın.
• Dil temizliğine dikkat edin. Sabah kalktığınızda dil temizleyici yardımıyla nazikçe dilinizi temizleyin.
• Üç ayda bir diş fırçanızı değiştirin.
• Günde en az bir kez diş ipi ile dişlerinizin arasını temizleyin.
• Düzenli diş muayenelerinizi yaptırın.
• Ağzınızdaki çürükleri ihmal etmeden tedavi ettirin.
• Kokulu yiyecek içeçeklerden sonra (sarımsak, pastırma gibi) dişlerinizi fırçalayıp sakız kullanabilir, antibakteriyel gargara ile ağzınızı çalkalayabilirsiniz.
• Sigara kullanmayın.
• Çok fazla şekerli yiyecek ve içeçek tüketmeyin.
• Şekersiz sakız çiğneyin ve kafeini azaltın. Bunlar tükürüğünüzün akmasını  ve nefesinizin tazeliğini artırmaya yardımcı olur.

Hangi durumlarda doktora gitmeliyim?

• Birkaç hafta evde uygulayabileceklerinizi denedikten sonra geçmeyen ağız kokusu
• Ağrılı, kanayan veya şişmiş diş etleri
• Diş ağrısı
• Takma dişlerinizle ilgili sorunlar

Ağız kokusu nasıl tedavi edilebilir?

Tedaviye başlamadan önce kokunun kaynağının bulunması önemlidir. Burada diş hekimi, KBB uzmanı, gastroenteroloji uzmanı gibi ekiplerin beraber çalışması tedavinin başarısını arttıracaktır. Tedavide ilk olarak ağız ve diş sağlığı bakımı yapılması önerilir. Burada dişle birlikte dilin de temizlenmesi oldukça etkilidir. Ağızda var olan çürükler tedavi ettirilmeli, eksik olan dişler yaptırılmalı ve yenilenmesi gereken dişler varsa yenilenmelidir. Eğer ağız kuruluğu var ise bol su içilmesi önerilmektedir. Su ağız içindeki bakterilerin minimumda tutulmasına  ve tükürük salgısını artırılmasına yardımcı olur. Bununla birlikte gargaralar ağız kokusu için kullanılabilir. Ağız ve diş hastalıkları ile ilgili tedavi ve ağız temizliği düzenlemesi yapılmasına rağmen düzelmeyen ağız kokusu var ise diş hekiminiz diğer uzman doktorlara sevk edecektir. ( KBB, göğüs hastalıkları ve gastroenteroloji uzmanı gibi). Bazı durumlarda ağız kokusu yaşayan ama kabul etmeyen kişilerde diş hekimi ve psikiatrist işbirliği gerekebilir.

Ağız kokusunun olduğunu nasıl anlarım?

Çok sayıda küçük işaret, ağzınızın kötü koktuğunu gösterebilir. Konuşmaya başladığınızda insanların sizden uzaklaştığını hissetmek en belirgin özelliklerindendir. Eğer ağzınızın kötü koktuğunu düşünüyorsanız, bileğiniz içine biraz tükürük bırakıp 5-10 saniye sonra koklayın; kokunun kötü olması ağzınızın da koktuğunu gösterir. Ya da güvendiğiniz yakın bir arkadaşınıza dürüstçe cevap vermesini isteyebilirsiniz.

Ağız Kokusuna Etkili ve Doğal 10 Çözüm

1. Bolca Su içmek
2. Elma sirkesi içmek
3. Tarçın çayı, nane çayı tüketmek
4. Sakız çiğnemek
5. Limonlu çay içmek ya da limonlu su ile gargara yapmak
6. Yoğurt yemek.
7. Karanfil çayı içmek yada direk karanfil çiğnemek
8. Adaçayı gargarası yapmak (1 su bardağı suda bir tatlı kaşığı adaçayı bitkisi  ekleyip 10 dakika kapağı kapalı olarak demleyin ve süzün.Günde üç defa gargara yapabilirsiniz.)
9. Karbonat ile gargara yapmak (Ilık bir bardak suya yarım çay kaşığı karbonat katın ve gargara yapın)
10. Maydanoz ve dereotu tüketmek

Referanslar: 

• https://www.nhs.uk/conditions/bad-breath/
• https://www.dentalhealth.org/bad-breath