Kanser tanı ve tedavisine erişimdeki adaletsizlikler öldürüyor

Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gökhan Özyiğit kanser tanı ve tedavisindeki adaletsizlikler için, “Gelir adaletsizliği, eğitimde fırsat eşitsizlikleri, coğrafi koşullar, etnik, ırk, cinsiyet gibi konularda ayrımcılıklar yüzünden dünya nüfusunun yarısı hayati öneme sahip sağlık hizmetlerine ulaşamıyor ve milyonlarca insan en temel kanser bakım olanaklarından mahrum bırakılıyor. Kanser tanı-tedavi hizmetlerine ulaşmada en sıkıntılı gruplar maalesef çocuklar, yaşlılar, kadınlar, düşük gelirli bireyler ve kırsal bölgelerde yaşayanlar.” dedi.

RADYOTERAPİ OLMADIĞI İÇİN MİLYONLARCA KANSER HASTASI HAYATINI KAYBEDİYOR

Dünyada 2020 yılında 10 milyon insan kansere bağlı hayatını kaybettiğini vurgulayan Özyiğit, “Bu kanser ölümlerinin %70’i dünyanın az gelişmiş ülkelerinde görülüyor. Bunun en önemli nedenleri arasında, orta veya düşük gelirli ülkelerde radyoterapi merkezlerinin olmayışı veya yetersizliği gelmekte. Kanser tedavisinin ana tedavi yöntemlerinden biri olan radyoterapi imkânı yoksa, sık görülen birçok kanser türünde cerrahi ve ilaç tedavileri yapılsa dahi kür şansı önemli oranda azalmakta, hatta bazı kanser türlerinde kür şansı tamamen ortadan kalkmaktadır.

Radyoterapi merkezlerinin kurulumu oldukça maliyetli. Ancak radyoterapi merkezini kurmak tek başına yeterli değil. Çünkü bu üst düzey teknolojik cihazları kullanacak eğitimli insan kaynağı olmaksızın cihazlar hiçbir işe yaramıyor. Bugün bazı Afrika ülkelerinde alımı yapılan milyon dolarlık cihazlar, kullanacak personel olmadığı için kutularından bile çıkarılmamış durumda. Bu sebep ile kanser tanı ve tedavisine erişim adaletsizliği yüzünden milyonlarca insan ölüyor” dedi.

DÜŞÜK GELİRLİ ÜLKELERDE ÇEŞİTLİ FAALİYETLER YAPIYORUZ

Düşük gelirli ülkelerde kanser önleme ve kontrol programları için ayrılan bütçenin son derece yetersiz olması olduğuna dikkat çeken Özyiğit, sözlerine şöyle devam etti: “Bu nedenle rahatlıkla önlenebilir kategoride yer alan akciğer, rahim ağzı gibi birçok kanser türleri ilk sıralarda yer almaktadır. Ayrıca erken tanı imkânları da olmadığı için hastalar çok ileri evrelerde tanı almakta ve tedavi imkânı ortadan kalkmaktadır. Küresel ölçekte kanserin toplam yıllık maliyeti 1.16 trilyon dolar olarak tahmin edilmekte. Hâlbuki kanseri önleme stratejileri için 11.4 milyar dolar ayırabilsek, kanser tedavisi için harcanan giderlerde yıllık 100 milyar dolar tasarruf yapmış olacağız. Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği olarak bu adaletsizlikleri gidermek için başta Afrika olmak üzere 100’ü aşkın düşük ve orta gelirli ülkede tamamen gönüllülük esasına dayanan bir sistemle başta eğitim ve farkındalık faaliyetleri olmak üzere çok ciddi çalışmalar yürütmekteyiz.”