Yaklaşık bir yıl önce Çin’in Hubei Eyaleti’ne bağlı Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünyaya yayılarak 2 milyondan fazla insanın ölmesine neden olan koronavirüse (2019-nCoV) karşı bilim insanlarının aşı çalışmaları tüm hızıyla sürüyor.

Türk bilim insanları, aşı geliştirme faaliyetlerine devam ederken, ülke genelinde Çin’den gelen 3 milyon doz Sinovac aşısının 14 günlük test işlemlerinin sonucunda uygulanmasına başlandı. İlk etapta başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, siyasi parti liderleri ve sağlık çalışanlarına uygulanan aşının ilerleyen günlerde güvenlik güçleri ve eğitmenlere de yapılması planlanıyor.  

Takvim şu şekilde

Sağlık Bakanlığı’nın resmi internet sitesinden elde edilen bilgilere göre aşı uygulama takviminde birinci aşamada sağlık çalışanları, yaşlı, engelli, koruma evleri gibi yerlerde kalan çalışanlar ve 65 yaş üstü bireyler bulunuyor. İkinci aşamada hizmetin sürdürülmesi için öncelikli sektörler ve 50-64 yaş arası bireyler yer alıyor. Aşı takviminin 3. aşamasında kronik hastalığı olan kişiler ve diğer gruplar, 4. aşamasında ise aşılama sıralaması geldiğinde aşı yaptırmayan kişiler bulunuyor. 

Aşı zorunlu değil

Türkiye’de yaklaşık 700 bin kişiye Covid-19 aşısı uygulanırken, vatandaşlar aşı olup olmama konusunda ikiye ayrıldı.

Hatırlanacağı üzere Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Covid-19’a karşı geliştirilen aşıların zorunlu olmayacağını belirterek, vatandaşları zorlayıcı bir uygulamanın olmayacağını ifade etmişti. Bakan Koca’nın açıklaması insanları rahatlatsa da aşı olmayı düşünen kişilerin yan etkileri araştırmaları sürüyor. Yazımızın bu kısmında aşının oluşabilecek yan etkilerinden açıklayıp, alınabilecek tedbirlerinden bahsedeceğiz. 

Sağlık Bakanlığı Covid-19 aşısı bilgilendirme platformundan elde edilen bilgilere göre aşı sonrasında karşılaşılabilecek durumlar ve bu durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık

Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Yorgunluk 

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

Hafif ateş, titreme 

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Baş ağrısı 

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Kas/eklem ağrısı 

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Kusma, ishal 

Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

Covid-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.