Asbest Maruziyeti ve Mezotelyoma: Ölümcül Tehlikenin Farkında mısınız?

Mezotelyoma, hala yeterince bilinmeyen ve binlerce insanın yaşamını tehdit eden bir hastalıktır. Bu nedenle her yıl 26 Eylül, "Dünya Mezotelyoma Farkındalık Günü" olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, deprem sonrası yıkımı yapılan ağır hasarlı binaların kontrolsüz yıkımının da risk oluşturduğuna dikkat çekilmektedir. Türk Toraks Derneği (TTD) Torasik Onkoloji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Tuncay Göksel, Mezotelyoma'nın mezotel hücrelerden kaynaklanan bir kanser türü olduğunu belirterek, en sık olarak akciğer zarında (plevra) görüldüğünü ve kalp ile karın zarında da ortaya çıkabileceğini ifade etti. Ayrıca, Türkiye'de Prof. Dr. Y. İzzettin Barış liderliğinde yapılan çalışmaların, çevresel asbest maruziyetinin mezotelyoma neden olduğunu gösterdiğini vurguladı.

Mezotelyoma hastalığının yüksek oranda asbest kaynaklı olduğunu belirten Prof. Dr. Göksel, asbestin bir mineral olduğunu ve ısıya, suya karşı dayanıklı, esnek, lifli bir yapıya sahip olduğunu açıkladı. Asbestin inşaat, tesisat, çatı kaplama, izolasyon, gemi inşası, sanayi ve otomotiv gibi birçok alanda kullanıldığını belirtti. Ancak asbestin kansere yol açtığının kanıtlanması üzerine, Türkiye'de asbest mineralinin ticari kullanımının 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren yasaklandığını ifade etti.

Asbest maruziyetini önlemenin, mezotelyoma riskini azaltmanın önemli bir yol olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Göksel, asbest içeren malzemelerle çalışırken uygun koruyucu ekipmanların kullanılmasının maruziyeti azaltabileceğini belirtti. Ayrıca, deprem sonrası hasarlı binaların ve kentsel dönüşüm sırasında eski binaların kontrolsüz yıkımının çevreye asbest salınımına neden olabileceğine dikkat çekti ve bu nedenle kontrollü bina yıkımı öncesinde asbest analizlerinin yapılması gerektiğini söyledi.

Mezotelyoma hastalığının tanısının, hastanın doğduğu ve yaşadığı yer ile meslek öyküsünün göz önünde bulundurulması gerektiğini belirten Türk Toraks Derneği (TTD) Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Metin Akgün, asbestin solunum yoluyla akciğere ve akciğer zarına ulaştıktan sonra hastalığın 10 ila 50 yıl içinde gelişebileceğini açıkladı. Hastaların şikayet hissetmeyebileceğini ve bu nedenle ileri evrede tanı aldıklarını belirtti. Erken tanının önemli olduğunu vurgulayarak, akciğerde sıvı ile karşımıza çıkan hastalıkta biyopsi yapılmasının önerildiğini ifade etti.

Mezotelyoma Farkındalık Günü'nde neler yapabileceğinizi aşağıda bulabilirsiniz:

• Mavi renk giyinin, bu günün sembol rengidir.
• Mezotelyoma hakkında daha fazla bilgi edinin ve risk faktörlerini öğrenin.
• Asbest maruziyetiniz varsa sağlık kontrollerinizi yaptırın.
• Çevrenizdeki insanları mezotelyoma konusunda bilgilendirin.
• Mezotelyoma ile savaşan insanlara ve ailelerine destek olun.
• Ağaçlandırma projelerine katılarak asbestin rüzgarla yayılmasını önlemeye yardımcı olun.

Türkiye'de mezotelyoma istatistikleri

• Her yıl yaklaşık 1000 yeni mezotelyoma vakası görülmektedir.
• Bu vakaların yaklaşık %90'ı plevral mezotelyomadır.
• Mezotelyoma görülme sıklığı, yaşla birlikte artmaktadır.
• En sık 60-70 yaşlarında görülmektedir.
• Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür.