Bendir nedir, nasıl çalınır? Def ile bendir aynı mıdır?

BENDİR NEDİR?

Türk tasavvuf müziğinde, klasik türk müziğinde veya türk halk müziğinde kullanılan bendir, vurmalı bir enstrümandır. Halk arasında def olarak ta bilinen bendir, zilsiz olmasından dolayı deften ayrılır. Türk halk müziği içerisinde ritim enstrümanı olarak kullanılır. Bendir 52 cm çapa sahiptir. 

Bendir, plastikten veya deri malzemeden yapılır.Hangi maddeden yapılmışsa, sesinin kalitesi de ona göre değişebilmektedir. 

Deriden yapılmış olan bendir, kenar vidaları sıkıştırılarak akort edilir ve sesi plastikten yapılmış olana göre daha toktur. Deriden elde edilmiş bendirin sesinin kalitesini artırmak amacıyla deri olan kısım çakmakla  1-2 dakika ısıtılır. Bu işlemden sonra deri gerilir ve daha kuvvetli bir ses çıkar.

BENDİR NASIL ÇALINIR?

Bendir, ritim duygusunun ön planda olduğu bir enstrümandır. İyi bir müzik kulağına sahip olmak, bendir çalacak kişi de aranacak en önemli kriterdir. Bendir elde tutularak çalındığı gibi, iki bacak arasında tutularak veya tek bir bacağın üstünde de tutularak çalınabilir.

Bacak üzerinde çalınacak olursa sol el bileği ile desteklenir, aynı elin parmakları ve sağ elin parmakları ile ritim tutulur. Yalnızca elde tutularak çalınacak olursa, baş parmak ile işaret parmağı arasına yerleştirilir ve bendir kuvvetlice tutularak sağ ve sol elin diğer parmakları ile ritim tutulur. Bendir, düzenli olarak egzersizlerle çalışıldığında 3 ila 6 ay arasında öğrenilir.

Türk tasavvuf musikisinde sıklıkla tercih edilen bendir, sema ayinlerinde ilahilere eşlik eder. Bendir sesi insana bazen huşu, bazen de coşku hissi verir. Mevlevi ayinlerinde ud, rebab ve ney eşliğinde daha ağır ritimlerle ilahilerde icra edilirken, bazı bölgelerde eğlence amaçlı düzenlenen sıra geceleri gibi ortamlarda daha sert ve hızlı bir şekilde vurularak kullanılır.

BENDİR NEREDE NASIL MUHAFAZA EDİLİR?

Hassas bir vurmalı çalgı aleti olan bendir, sağlıklı koşullarda bekletilmelidir. Çok fazla sıcak veya soğuğa maruz kalmamalı, kendi özel kılıfı içerisinde muhafaza edilmelidir.
 
Son yıllarda, masal dinletilerinde de karşımıza çıkan bendir; çocuklar için kolay ve müzik kulaklarının gelişmesi açısından da oldukça keyifli bir çalgı aletidir. Çok küçük yaşlarda bile ritim duygusunu geliştirmek amacı ile, kasnak yapısı küçük olan bendir tercih edilerek çocukları bu vurmalı çalgı aleti ile tanıştırabiliriz.