Çocuğumuzun üstün yetenekli olup olmadığını anlamanın en iyi yolu onu gözlemlemektir. Eğer bu durum erken yaşta fark edilip, iyi bir eğitim sağlanır ve uygun şekilde yönlendirilirlerse çok güzel işlere imza atabilir. Aksine üstün yetenekli çocuklar fark edilmezse ileride çok ciddi problemlere sebep olabilir, hatta zekasını farklı yönlerde kullanarak suça meyilli bireyler haline bile dönüşebilirler.
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
- Uykuyu sevmezler, genellikle uyumamak için direnirler.
- Bu çocukların çoğu bir yaşına gelmeden yürür ve konuşurlar.
- Çabuk hasta olmazlar. Dayanıklı bir bağışıklık sistemleri vardır.
- Yaşıtlarına göre genellikle boyları daha uzundur. Gelişimlerini erken tamamlarlar.
- Bedensel özürler bu çocuklarda daha az görünür.
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN ZİHİNSEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
- Çok erken yaşta konuştukları için kelime dağarcıkları geniştir.
- Matematiksel işlemleri zihinden yaparlar.
- Espri kabiliyetleri gelişmiştir.
- İyi bir gözlemleyicidirler. Gördükleri arasında bağları çabuk kurarlar.
- Merak duyguları çok fazladır.
- Hiperaktif olabilirler fakat her hiperaktif çocuk üstün zekalı değildir.
- Yaşıtlarıdan her zaman ve her konuda 2,3 yıl üstündürler.
- Duyduklarını ve okuduklarını uzun süre zihinlerinde saklayabilirler.
- Üstün yetenekli çocukların çoğu okula başlamadan okuma ve yazmayı gözlem yetenekleriyle öğrenirler.
- Girişkendirler, hazır cevaplıdırlar.
- Her şey ilgilerini çeker ve çok soru sorarlar.
- İlgili duydukları alanlarda öğrenme çoşkuları ve motivasyonları yüksektir.
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLAR İÇİN NELER YAPILMALI?
Bu çocuklara standart bir eğitim sunmak, büyük beden kıyafet giyen birisine, küçük beden kıyafet giydirmeye benzer. Alacakları eğitimin daha doyurucu olması gerekir.
VE ÖZEL BİR EĞİTİME ALINMALIDIR…
Çocuklarının diğerlerinden farklı özel bir birey olduğunu fark eden aileler okullarındaki rehber öğretmenleri ve ilgili kişiler ile irtibata geçip , bu çocukların özel bir eğitim alması için ellerinden geleni yapmalıdırlar. Zamanında keşfedilmeye her bir birey toplum içi çok büyük bir kayıptır. Ayrıca zekasını güzel işler için kullanmayan bu bireyler maalesef zekalarını kötülük için kullanmaya başlar. Şu unutulmamalı ki dünyanın en kötü hırsızları ve dolandırıcıları da zeki insanlardan çıkmıştır.
Unutulmamalıdır ki eğitim sisteminin yanlışlarını eleştirmek bizi sonuca ulaştırmaz. Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle bir çok imkana sahip olan bizler, biraz araştırarak ya da uzmanlardan destek alarak hayal ettiğimizden fazlasını yapabiliriz.
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN ANNE BABALARINA TAVSİYELER?
- Çocuğunuzla güçlü bir ilişki kurun.
- Çocuğunuzun ilgi alanlarını keşfederek içsel motivasyonunu artırın.
- Çocuğununuzun yapacağı işte sonucun değil sürecin önemli olduğunu vurgulayın.
- Keyif aldığı alanları bulup, ona uygun ortam oluşturun.
- Merak duygularının gelişmesi için onlara soru sorma imkanları sunun
- Cevap veremeyeceğiniz konularda birlikte araştırarak bilgiye ulaşın.
- Çocuğunuzun sorumluluk duygusunu kazanmasını sağlayın.
- Çocuğa kaliteli içerikte dergi ve kitaplar temin edin. (Bilim dergileri, ansiklopediler, kitaplar)
- Şiir ve edebiyata ilgisi varsa bunu göz ardı etmeyin. Öğretmenlerinden de destek alarak yönlendirmeler yapın.
- Kitap okurken bir yere kadar siz okuyup daha sonrasını ondan tamamlamasını isteyebilir, düşünme becerisini geliştirebilirsiniz.
- Sık sık müzelere, tarihi yerlere, sanat galerilerine götürün.
- Bilim merkezlerini, kütüphaneleri ziyaret edin.
- Facemaker, paint, stop motion, 3d max gibi programları kullanmalarına teşvik edin.
- Tasarımsal oyuncaklar alıp üretimine fırsat sunun.
- İmkanınız varsa ev için deney malzemeleri alabilirsiniz.
- Problem çözme becerilerini geliştirecek kutu oyunları alın.
- Birlikte film okumaları yapın,"neden bu şekilde davrandı, sonra ne olacak, ne düşünüyorsun bu konuda, bu çocuk ne yapmalıydı" gibi sorular yöneltin.
- "Eğer uçabilseydin ne olurdu, herkes sinirli olsaydı şu hayatta dünya nasıl olurdu, aslan kedi gibi davransaydı neler olurdu" tarzında farklı sorular sorun, yaşına göre hikayeler yazabilirsiniz.
- Doğa keşifleri yapın. Doğadaki sesleri kaydedebileceği bi kayıt cihazi çocukların çok ilgisini çeker. Yaşına göre uygunsa bu sesleri bilgisayar ortamında çeşitli programlarla entegre edebilirsiniz. Pusula, fotoğraf makinesi, gözlem kutusu gibi malzemeler edinebilirsiniz.
- Telefonunuza "stop motion" programı kurup, oyuncaklarıyla film çekebilirsiniz.
- Lider özellikleri oldukları için grup çalışmalarında başarılı olurlar. Fırsat varsa okulda, imkan yoksa mahallenizde farklı proje çalışmaları yapmaları için imkan sağlayın.
- Sevdiği bir spor dalına yönlendirin.
- Kodlama, resim, enstrüman çalma gibi farklı alanlardan hangisine ilgisi varsa ona yönlendirin.
- Mutfakta kendi tariflerini denemesine fırsat tanıyın.
- Örnek alabileceği kişilerle görüşmesini sağlayın.
- Fikirlerine karşı olumsuz eleştiri yapmaktan kaçının ve onu yargılamayın.
Unutmayın, çocuğunuzun öncelikle huzurlu bir aileye ihtiyacı var. Sevgi en büyük zenginliktir ve her çocuk özel ve kendine özgüdür. Yaşamında siz ona sadece eşlik edeceksiniz.