Türkiye'de Alzheimer hastası sayısının 600 binin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Yaşar Alpaslan, Alzheimer hastalığının belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi vererek erken teşhisin önemini vurguladı.
Unutkanlık, Sadece Yaşlılıkla İlgili Değildir
Unutkanlık, her yaş grubunda ortaya çıkabilen bir durum olabilir. Genellikle dikkat eksikliğine veya günlük koşuşturmaya bağlanır ve hastalığın habercisi olarak düşünülmez. Unutkanlık, demans adını verdiğimiz bir grup hastalığın bir parçasıdır. Bu hastalıklar, nörodejeneratif hastalıklar olarak adlandırılan ve beyin hücrelerinin yaşlanması ve ölümü ile ilişkilendirilen hastalıkların bir alt grubunu oluşturur. Bunun dışında, zihinsel yetilerde bozulma, çoklu beyin damar tıkanıklıklarından kronik enfeksiyonlara kadar farklı hastalıklarla da ilişkilendirilebilir. Nörodejeneratif hastalıklar içinde en sık görüleni Alzheimer hastalığıdır. Genellikle 65 yaş ve üzerinde başlar, ancak başlangıç yaşı 40-90 arasında değişebilir. Hastalığın erken belirtileri, beyinde sinir hücreleri hasar görmeye başladığında ortaya çıkar.
Günlük Hayatı Olumsuz Etkileyen Belirtiler
Alzheimer hastalığı, mekân algısıyla başlayabilen farklı tiplere sahiptir. Tipik olarak yakın hafızaya ait sorunlarla başlar. Uzun süreli hafıza korunurken, kısa süreli hafıza bozulur. Hastalar zamanla uzak geçmişlerini de hatırlamakta zorlanır. Bu nedenle aynı soruları defalarca sorabilirler ve daha önce anlattıkları şeyleri unutmuş gibi tekrarlayabilirler. Özel eşyalarını kaybedebilirler, randevularını unutabilirler veya yemeklerini ocakta bırakabilirler. Bununla birlikte, kelime bulma güçlüğü gibi dil sorunları da sıkça görülür. Alzheimer hastaları, sık sık "şey" kelimesini kullanabilirler ve konuşmaları daha sıkıntılı ve kısa hale gelebilir. Hastalığın ilerleyen aşamalarında, isimleri hatırlamakta güçlük çekebilirler ve akıcı olmayan anlamsız konuşmalar yapabilirler. Beceri gerektiren motor fonksiyonlarda kayıplar da ortaya çıkar ve hastalar ellerini eskisi gibi kullanamazlar, objeleri düşürebilirler. Giyinme, çatal kullanma, yazı yazma gibi günlük aktivitelerde zorlanabilirler.
Kaybolma İhtimali Artar
Alzheimer hastalarının kaybolma riski artar. Az bilindik yerlerde veya daha önce iyi bildikleri yerlerde dahi dış mekânda yolunu kaybedebilirler. Bazı hastalarda, ilginç bir şekilde, aradıkları şey gözlerinin önündeyken diğer nesnelerden ayıramazlar. Görme, işitme ve dokunma algılamasında bozulmalar da yaşanabilir. Bu nedenle yüzleri, sesleri ve objeleri tanıyamayabilirler. Ayrıca, yargılama, soyutlama, sosyal davranış ve dürtü kontrolü sorunları yaşayan hastaların dikkati kolayca dağılabilir ve yeme alışkanlıkları bozulabilir.
Erken Teşhis Hayati Öneme Sahiptir
Günümüzde Alzheimer hastalığı için kullanılan ilaçlar, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yöneliktir, ancak henüz tedavi edici bir ilaç yoktur. Ancak unutkanlık gibi belirtileri olan kişilerde erken tanı ve tedaviye başlamanın büyük önemi vardır.