Osmanlı mutfağında baharatlar; etlerde kimyon, karabiber ve kırmızıbiber; tatlılarda gül suyu, karanfil ve dolmalarda tarçınla yenibahar, çam fıstığıyla kendini gösterirdi.Dörüzziyafe köftesi, fodula, mutancana, mahmudiye, kavun dolması, süt kebabı, beyrani, acem pilavı ve daha birçok eşsiz lezzet saray mutfağında özenle hazırlanır, yemekler hanedanın beğenisine sunulurdu. Osmanlı mutfağından eşsiz yemeklerin çıkmasının sırrı usta aşçıların yanı sıra kullanılan baharatlardı. Aşçılar, baharatları yemeğin tadını bastırmayacak şekilde kullanırdı.   

Bu yazımızda Osmanlı mutfağında kullanılan baharatlara göz atalım:

Karabiber

Osmanlı'da karabiber en yaygın kullanılan baharatlardandı.  Neredeyse tüm et yemeklerine eklenirdi.

Karabiberin faydaları nelerdir?

• Antioksidan içeriği yüksektir
• Enfeksiyonlara karşı korur.
• Sindirimi kolaylaştırır.
• Solunumu rahatlatır.
• Kilo kaybını destekler.
• İçerdiği C vitamini sayesinde doğal antibiyotiktir.
• Öksürük ve soğuk algınlığına iyi gelir.
• Kansere karşı korur.
• Bağışıklığı güçlendirir.
• Cilt sağlığına faydalıdır.

Kekik

Osmanlı saray mutfağında kekik; balık ve kebap yemeklerinde bolca kullanılmıştır. Fatih Sultan Mehmet'in en sevdiği yemeklerden biri kekikli yılan balığı idi.

Kekiğin faydaları nelerdir?

• Antiseptik ve antibakteriyel özellikleri ile enfeksiyonları tedavi eder.
• Akne tedavisinde kullanılır.
• Soğuk algınlığı, öksürük ve boğaz ağrısını tedavi eder.
• Bronşite iyi gelir
• İyi bir demir kaynağı olup anemiyi önler
• Kalp sağlığını korur.
• Kansere karşı koruyucudur.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Dispraksi tedavisinde etkilidir.
• Sindirim sistemi sorunlarını giderir.
• Göz sağlığına iyi gelir.
• Solunum yolu rahatsızlıklarını tedavi eder.
• Kas kramplarını tedavi eder
• Cilt sağlığıın korur
• A vitamini açısından zengindir
• Alzhemier hastalığına yakalanma riskini azaltır.
• Uykusuzluk sorunu için kullanılır.
• Hazımsızlığı giderir.

Safran

Osmanlı Mutfağı'nda karabiberden sonra en yaygın olarak kullanılan baharat safrandı. Safran kullanılan tatlılardan biri  Zerde idi.

Safranın faydaları nelerdir?

• Vücuda enerji verir.Cilt yaralarının tedavi edilmesini sağlar.
• Diş vediş eti ağrılarını hafifletir.
• Karaciğer yağlanmasını tedavi eder.
• Uyku kalitesini artırır.
• Tansiyon ve kötü koleserolü düşürür. 
• Afrodizyak etkisi vardır.
• Regl dönemi ağrılarını azaltır.

Misk

Osmanlı mutfaklarında yapılan tatlılardan biri de Deva-i misk helvasıydi. Koku olarak da kullanılan misk pahalı baharatlardan biri idi.

Miskin faydaları nelerdir?

• İdrar söktürücü özelliği vardır.
• Egzama gibi cilt hastalıklarına etkilidir.
• Psikolojik rahatsızlıkların giderilmesine yardımcı olur
• Sindirimi kolaylaştırır.
• Regl dönemi ağrılarını hafifler.
• Parfüm olarak kullanılablir.

Damlasakızı 

Osmanlı mutfağında hem et hem tatlılarda kullanılan damla sakızı; akike, helatiye, ishakiye helvası, ıspanak kalyesi, zırbaç gibi pek çok lezzete lezzet katmıştır.

Damla sakızının faydaları nelerdir?

• Bulantı ve kusmaya iyi gelir.
• Yemek sonrası yaşanan hazımsızlığı giderir.
• Reflü ve ülser gibi mide rahatsızlıklarına etkilidir.
• Diş beyazlatma etkisinden dolayı diş macunlarında kullanılır.
• Antiseptik özelliğinden dlayı ilaçlarda kullanılmaktadır.

Kişniş

Osmanlı mutfağında özellikle kişniş, tarçın ve karabiber üçlüsünün birlikte kullanmı dikkat çekiyor.

Kişnişin faydaları nelerdir?

• Cilt iltihabını azaltır.
• Cilt bozukluklarını giderir.
• Kötü kolesterolü düşürür.
• Kan basıncını düzenler.
• Ağız ülserleri için doğal antiseptiktir.
• Kemik sağlığını için faydalıdır.
• Kan basıncını dengeler.

Tarçın

Osmanlı mutfağında  tarçının daha çok karabiberle birlikte kullanıldığını görüyoruz. Tarçınla yapılan yemeklerden bazıları: tavuklu yahni, nohut ezmezi, keşkekli tarçınlı tavuk cevirusu idi.

Tarçının faydaları nelerdir?

• Antioksidan içeriği yüksektir.
• Enfeksiyonlara karşı koruma sağlar 
• Kan şekerini düzenler
• Emzirme döneminde süt üretimini destekler
• Kilo vermeye yardımcı olur

Zerdeçal

Osmanlı mutfağında kebap, pilav ve tatlılarda kullanılırdı.

Zerdeçalın faydaları nelerdir?

• İltihap gidericidir.
• Bağırsaklaraiyi gelir
• Kansere karşı koruma sağlar
• Depresyon etkisini azaltır.
• Ağrı kesicidir.
• Alzheimer hastalığında etkilidir
• Kalbe iyi gelir.

Kakule

Osmanlı mutfağında karabiber ve karanfil ile karıştırılarak çeşni olarak kullanılanılırdı.

Kakulenin faydaları nelerdir?

• Sindirime yardımcı olur.
• Mide kramplarının tedavisinde etkilidir.
• İdrar söktürücü etkisi vardır.
• Güçlü bir anti depresandır.
• Solunum problemlerinin hafifemesinde faydalıdır.

Yenibahar

Osmanlı mutfağında et yemeklerinde ilave edilmiş olup daha çok dolmalarda kullanılmıştır.

Yenibaharın faydaları nelerdir?

• Bağışıklığı artırır.
• Sindirime yardımcı olur.
• İltihap önleyici etkisi vardır.
• Ağızkokusunu giderir.
• Hafızayı güçlendirir

Amber

Amber çok güzel kokusu olan bir baharat olup ve yaygın kullanılan pahalı baharatlardandı.  Osmanlı mutfağında yemeklerde ve şerbetlerde kullanılırdı.

Amberin faydaları nelerdir?

• Kan yapıcı özelliği vardır.
• Balgam söktürücüdür.
• Romatizmaya iyi gelir.
• Ağrı kesici etkisi vardır.
• Vücudu ısıtır

Mercanköşkü

Kekiğe benzer tadıyla et yemeklerinde kekik yerine de kullanılırdı.

Mercanköşkün faydaları nelerdir?

• Kas ağrılarını giderir.
• Solunum yolları hastalıklarında etkilidir.
• Kalp hastalıklarını önler.
• Regl dönemi ağrılarını azaltır.
• Mide bulantısını hafifletir.
• Romatizmaya iyi gelir.